آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چگونه مجسمه‌های سنگی عظیم جزیره ایستر ساخته و جابه‌جا شده‌اند؟ این مویای‌های غول‌پیکر که تعدادشان به بیش از ۹۰۰ عدد می‌رسد، یکی از اسرار بزرگ باستان‌شناسی هستند. آیا آن‌ها یادگاری از تمدنی پیشرفته‌اند یا اثری از نیرویی ناشناخته؟ دانشمندان سال‌ها در تلاش بوده‌اند تا راز ساخت و حمل این مجسمه‌ها را کشف کنند. در این مقاله، با حقیقت‌های علمی، نظریه‌های جذاب و کشفیات جدید درباره این آثار تاریخی آشنا می‌شویم.
۱. جزیره ایستر کجاست؟ آشنایی با سرزمین مویای‌ها
جزیره ایستر، که به زبان محلی راپا نوئی (Rapa Nui) نامیده می‌شود، جزیره‌ای دورافتاده در اقیانوس آرام جنوبی است که متعلق به کشور شیلی می‌باشد. این جزیره به دلیل وجود مجسمه‌های سنگی عظیم موسوم به مویای (Moai) شهرت جهانی دارد.
ویژگی‌های کلیدی جزیره ایستر
- موقعیت: اقیانوس آرام جنوبی، ۳۷۰۰ کیلومتری سواحل شیلی
- تعداد مجسمه‌های مویای: بیش از ۹۰۰ عدد
- قدمت: حدود ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ سال پیش
۲. مجسمه‌های مویای چگونه ساخته شدند؟
یکی از بزرگ‌ترین سوالات درباره مویای‌ها این است که چگونه مردم بومی جزیره ایستر توانستند این مجسمه‌های غول‌پیکر را بسازند؟
مواد و روش ساخت
- مویای‌ها از سنگ آتشفشانی استخراج‌شده از کوه رانو راکُو (Rano Raraku) ساخته شده‌اند.
- قدیمی‌ترین مویای‌ها بین ۳ تا ۱۰ متر ارتفاع دارند و وزن برخی از آن‌ها به ۸۰ تن می‌رسد!
- تحقیقات نشان داده است که اهالی راپا نوئی با استفاده از ابزارهای سنگی مجسمه‌ها را تراش می‌دادند.
۳. مویای‌ها چگونه جابه‌جا شدند؟
یکی از بزرگ‌ترین رازهای جزیره ایستر، نحوه جابه‌جایی این مجسمه‌های عظیم از معدن سنگ به سراسر جزیره است. نظریه‌های مختلفی در این زمینه ارائه شده است:
۳.۱ نظریه کشیدن روی الوارهای چوبی
برخی باستان‌شناسان معتقدند که اهالی جزیره از تنه درختان نخل به عنوان غلتک استفاده می‌کردند تا مجسمه‌ها را روی زمین بکشند. اما این نظریه مشکلاتی دارد، زیرا تحقیقات نشان داده که درختان نخل جزیره در آن دوران کاملاً قطع شده بودند.
۳.۲ نظریه “راه رفتن” مویای‌ها
یکی از جذاب‌ترین نظریه‌ها این است که اهالی جزیره با استفاده از طناب، مجسمه‌ها را به حالت ایستاده و با حرکت چپ و راست، مانند “راه رفتن” به سمت مقصد حرکت می‌دادند. آزمایش‌های مدرن نشان داده که این روش کاملاً عملی است!
تحقیقات دانشگاه هاوایی در سال ۲۰۱۲ نشان داد که می‌توان تنها با سه گروه از افراد و استفاده از طناب، یک مویای را با تکنیک “تاب‌دادن” حرکت داد.
۴. مویای‌ها فقط سر نیستند! کشف شگفت‌انگیز بدن‌های دفن‌شده
بسیاری از مردم تصور می‌کنند که مویای‌های جزیره ایستر تنها سرهای غول‌پیکر هستند، اما کشفیات جدید نشان داده که این مجسمه‌ها دارای بدن‌های دفن‌شده زیر زمین نیز هستند!
کشفیات جدید:
- در سال ۲۰۱۱، باستان‌شناسان موفق به حفاری مجسمه‌ها و کشف بدن کامل آن‌ها شدند.
- بدن‌ها دارای حکاکی‌های اسرارآمیز هستند که احتمالاً معانی آیینی و مذهبی داشته‌اند.
۵. ارتباط مویای‌ها با اعتقادات بومیان راپا نوئی
مجسمه‌های مویای نه‌تنها آثار هنری، بلکه بخش مهمی از فرهنگ راپا نوئی هستند. بومیان معتقد بودند که مویای‌ها دارای قدرت‌های معنوی (Mana) هستند و از ارواح اجدادشان محافظت می‌کنند.
برخی از مویای‌ها بر روی سکوهایی به نام “آهو” (Ahu) قرار گرفته‌اند که نشان‌دهنده مراسم مذهبی و آیینی بوده است.
نکته جالب: برخی از مویای‌ها پس از ورود اروپایی‌ها به جزیره، توسط خود بومیان سرنگون شدند، که احتمالاً نشانه‌ای از ناآرامی‌های اجتماعی بوده است.
۶. جدول مقایسه ویژگی‌های مویای‌های جزیره ایستر
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| تعداد مجسمه‌ها | بیش از ۹۰۰ عدد |
| بزرگ‌ترین مویای | ۲۱ متر ارتفاع و ۱۴۵ تن وزن |
| مواد سازنده | سنگ آتشفشانی |
| نحوه جابه‌جایی | احتمالاً با طناب و تکنیک “راه رفتن” |
| معنای فرهنگی | حفاظت از قبیله و ارتباط با ارواح اجدادی |
آیا امکان بازدید از مجسمه‌های جزیره ایستر وجود دارد؟
بله! جزیره ایستر یکی از مقاصد گردشگری محبوب شیلی است و امکان بازدید از مجسمه‌های مویای برای عموم وجود دارد. با این حال، برای حفاظت از این آثار تاریخی، قوانین و محدودیت‌هایی در نظر گرفته شده است.
- شرایط بازدید: ورود به پارک ملی راپا نوئی نیاز به خرید بلیت دارد و بازدید فقط از مسیرهای مشخص امکان‌پذیر است.
- محدودیت‌ها: لمس یا بالا رفتن از مجسمه‌ها ممنوع است و برای برخی از مناطق نیاز به راهنما دارید.
- بهترین زمان سفر: فصل غیربارندگی (آوریل تا نوامبر) برای بازدید مناسب‌تر است.
چگونه می‌توان به جزیره ایستر سفر کرد؟
پرواز: تنها راه رسیدن به جزیره ایستر، پرواز از سانتیاگو، شیلی به فرودگاه ماتاوری (Mataveri Airport) است. این پرواز توسط شرکت هواپیمایی LATAM انجام می‌شود.
سفر دریایی: مسیرهای کروز و قایق‌های خصوصی نیز به جزیره ایستر می‌روند، اما این گزینه کمتر رایج است و معمولاً مخصوص سفرهای خاص است.
نکته مهم: برای بازدید، نیاز به مجوز ورود به پارک ملی راپا نوئی دارید که در فرودگاه یا به‌صورت آنلاین قابل تهیه است. بهترین زمان سفر بین آوریل تا نوامبر است تا از آب‌وهوای ملایم جزیره لذت ببرید.
جمع‌بندی از دیدگاه مجله گردشگری دور دور
جزیره ایستر یکی از رمزآلودترین مکان‌های جهان است که همچنان رازهای زیادی درباره گذشته آن باقی مانده است. از نحوه ساخت و جابه‌جایی مویای‌ها گرفته تا اعتقادات بومیان راپا نوئی، این جزیره همچنان الهام‌بخش گردشگران و دانشمندان است.
اگر عاشق تاریخ، فرهنگ و جاذبه‌های باستانی هستید، جزیره ایستر یکی از مقاصد رویایی برای شما خواهد بود.